Po operacji

Informacje dla pacjentów po operacji kardiochirurgicznej.

Informacje zawarte poniżej dotyczą ogólnych zasad postępowania po operacji kardiochirurgicznej. Należy jednak pamiętać iż konieczna jest indywidualizacja przedstawionych tu zaleceń pod kontrola prowadzącego lekarza.

Aktywność fizyczna

Zapewnienie sobie w ciągu dnia czasu na spacer jest niezmiernie ważne dla Twojego procesu rehabilitacji. Dzięki niemu dozujesz odpowiednio wysiłek i pozwalasz zwiększyć efektywność pracy serca po znacznym obciążeniu jakim była dla niego operacja. Umożliwi Ci on również stopniowy powrót do bardziej aktywnego trybu życia. W celu osiągnięcia jak najlepszych wyników powinieneś spacerować bez zatrzymywania się (nawet na krótki odpoczynek) zanim nie przejdziesz zamierzonego dystansu. Powinieneś spacerować raczej po płaskim terenie.

W pierwszym tygodniu przejdź 500 metrów dwa razy dziennie. W przypadku nieodpowiedniej pogody (chłód, upał, deszcz) możesz spacerować po domu. Zajmij się drobnymi zajęciami domowymi (np. przygotowanie drobnych posiłków). W drugim tygodniu po operacji przejdź 1000 metrów dwa razy dziennie po łatwym, nieco urozmaiconym pod względem powierzchni terenie. Chodź przez chwilę po schodach w gór i w dół normalnym krokiem. W nieznacznym stopniu zwiększaj zakres wykonywanych przez siebie drobnych zajęć domowych. Możesz wykonać nie wymagające wysiłku drobne naprawy domowe. Możesz stopniowo zacząć noszenie przedmiotów ( np. siatka z zakupami) od 1 kg w każdej ręce. Możesz włączyć się do życia towarzyskiego – kino, restauracja, niewielkie przyjęcia rodzinne. W tym przypadku zakres Twojej aktywności powinieneś ocenić sam według swego samopoczucia W kolejnych tygodniach stopniowo wydłużaj dystans spacerów. Korzystaj ze schodów dwa – trzy razy dziennie. Powoli powracaj do aktywności seksualnej.

Bądź opanowanym – unikaj pośpiechu, po wysiłku zawsze odpocznij. W ciągu dnia wygospodaruj czas na dwie krótkie, 30-minutowe przerwy. Na ten czas wyłącz się z wszelkiej aktywności. Po posiłku odczekaj 30 minut do godziny zanim podejmiesz jakieś zajęcie. Nie znaczy to że masz zalegać w łóżku przez cały dzień. Sygnałem od Twojego organizmu abyś przerwał na jakiś czas wszystkie zajęcia i po prostu trochę odpoczął jest zmęczenie, odczucie zwiększonej bolesności w okolicy rany bądź znużenie. W ciągu pierwszych trzech tygodni z pewnością niejednokrotnie doświadczysz tego uczucia

Czego unikać?

• Podnoszenia przedmiotów ważących powyżej 4 kg i obciążenia tylko jednej ręki.
• Wyczerpujących zajęć: kopanie ogródka, ciężkich prac na działce, pływania, jazdy na owerze, gry w tenisa, piłkę nożną, kręgle itp.
• Zajęć wymagających gwałtownych i silnych ruchów kończynami górnymi.
• Spania na boku prze okres ok. dwóch miesięcy
• Jazdy samochodem przez okres co najmniej dwóch miesięcy po opuszczeniu Kliniki (jest to minimalny czas niezbędny na rośnięcie się mostka).
• Zabiegów kosmetycznych (depilacji) na klatce piersiowej i kończynach dolnych doczasu całkowitego zagojenia się ran.
• Ciężkostrawnych posiłków.
• Noszenia obcisłych i szorstkich ubrań mogących drażnić rany

Powrót do pracy zawodowej może nastąpić najwcześniej zazwyczaj sześć do dwunastu tygodni po operacji. Jest on uzależniony od charakteru wykonywanej przez Ciebie pracy, jak również od stopnia zaawansowania procesu rehabilitacji. Porozmawiaj o tym z Twoim lekarzem prowadzącym.

Uważa się, że okres powrotu pacjenta po zabiegu kardiochirurgicznym do pełnej aktywności wynosi średnio około trzech miesięcy. Jednak w pewnych przypadkach może się on wydłużyć do pół roku.

Blizny po cięciach chirurgicznych

Codziennie bierz prysznic lub kąpiel unikając zimnej lub bardzo gorącej wody (jeśli rany są całkowicie zagojone). Na początku jeśli czujesz się słabo zadbaj o to, aby w pobliżu ktoś był.

Delikatnie obmywaj blizny letnią wodą z mydłem (nie mocz ich zbyt długo) i wycieraj je delikatnie do sucha. Nigdy nie używaj lotionów, kremów lub maści (również antybiotykowych) na świeże blizny. Po całkowitym ich wygojeniu w celu zapobiegnięciu wytworzeniu się bliznowca możesz stosować także maści. O receptę poproś swojego lekarza.

Każdego dnia obejrzyj miejsca po cięciach. Niewielki obrzęk, zaczerwienienie, ból bądź zdrętwienie w tych miejscach nie powinny Cię niepokoić do okresu około dwóch miesięcy – jest to czas potrzebny do całkowitego zakończenia procesu gojenia. Skontaktuj się z kardiochirurgiem, gdy w miejscach cięć pojawi się wysięk, intensywne zaczerwienienie, obrzęk lub znaczny ból zwłaszcza gdy objawom tym towarzyszy gorączka.

Obrzęk na nodze / nogach, z których pobrano żyłę jest rzeczą normalną. Powinien on zniknąć z biegiem czasu. Aby zmniejszyć obrzęk na nogach możesz bandażować nogę /nogi – z wyczuciem bandażem elastycznym (od palców do poziomu powyżej cięcia) lub nosić pończochy uciskowe przez okres sześciu miesięcy po zabiegu. Starać się, gdy nie jesteś w ruchu trzymać uniesione nogi. W pozycji leżącej unoś (połóż na czymś) nogi tak, aby znalazły się na wysokości powyżej serca. Staraj się aby były one równocześnie nieco ugięte w kolanach.

Przez okres czterech tygodni kontynuuj ćwiczenia oddechowe (butelka, worek do dmuchania).

Leki

Abyś odniósł pełne korzyści z przebytej operacji niezmiernie ważne jest abyś zalecone Ci przez Lekarza leki przyjmował ściśle wg wskazań, o stałych porach dnia. Rozpocznij regularne przyjmowanie leków od dnia powrotu do domu. Zwracaj uwagę na zalecone dawki. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości skontaktuj się ze swoim Lekarzem prowadzącym lub Kliniką Kardiochirurgii.

NIGDY samodzielnie nie zmieniaj i nie odstawiaj przyjmowanych leków bez wcześniejszego skonsultowania się ze swoim lekarzem. NIGDY nie zmieniaj samodzielnie dawek leków.

NIGDY nie przyjmuj leku dłużej niż zalecił Ci to Twój lekarz.

Po przebytej operacji, po której przyjmujesz doustne antykoagulanty – acenokumarol (Syncumar, Sintrom) lub Warfin musisz regularnie kontrolować wskaźnik INR według następującego schematu:

Przez pierwszy miesiąc po wypisie raz lub dwa razy w tygodniu, przez następne dwa miesiące co dziesięć dni. Następnie raz na miesiąc a nawet rzadziej. Leki te będziesz musiał przyjmować do końca życia po zabiegach wszczepienia sztucznych zastawek serca (MVR, AVR, operacja metodą Bentalla). Tylko w niektórych przypadkach (VSD, ASD, proteza aorty) oraz po wszczepieniu zastawki biologicznej i plastyce własnej zastawki doustne antykoagulanty należy przyjmować przez okres trzech do sześciu miesięcy po zabiegu, a następnie preparaty kwasu acetylosalicylowego.

Leki o których mowa zapobiegają bardzo groźnym powikłaniom, jakimi są zatory mogące doprowadzić do ciężkiego kalectwa. Z drugiej jednak strony nieodpowiednie ich przyjmowanie (w zbyt dużych dawkach) może wywołać równie groźne komplikacje – trudne do opanowania krwawienia, krwotoki wewnętrzne. Ścisłe przestrzeganie zaleceń lekarza dotyczących sposobu dawkowania oraz częstości wykonywania kontrolnych badań wskaźnika INR są niezmiernie ważne.

W przypadku planowanych ekstrakcji zębów, operacji, itp. należy przedtem skontaktować się ze swoim lekarzem w celu optymalizacji wskaźnika INR na czas zabiegu. Wiąże się to z kilkudniowym odstawieniem leku i włączeniem do leczenia heparyny drobnocząsteczkowej (Clexane, Fraxiparyna) Przyjmując doustne antykoagulanty powinieneś równie unikać sytuacji predysponujących do urazów lub skaleczeń. Należy pamiętać, że niektóre produkty spożywcze może mieć wpływ na działanie doustnych antykoagulantów. Część z nich wzmaga (nabiał, jabłka, truskawki, ziemniaki, groch, szparagi, wołowina) a część z nich osłabia (szpinak, sałata, soja, kalafior, kapusta, wątróbka) działanie antykoagulantów. Leki mogą mieć wpływ na działanie antykoagulantów i o ich przyjmowaniu należy poinformować swojego Lekarza prowadzącego.

U pacjentów po wszczepieniu mechanicznych lub biologicznych zastawek serca wskazana profilaktyka infekcyjnego zapalenia wsierdzia (odpowiednia antybiotykoterapia) podczas wszystkich zabiegów przebiegających z przerwaniem ciągłości tkanek.

Pacjent w pełni świadomy wszystkich aspektów swojej choroby może w odpowiedni sposób zadbać o stan swojego zdrowia. Poniżej przedstawiamy zakres wartości wskaźnika INR po zabiegach kardiochirurgicznych:

• Pacjent z wszczepioną mechaniczną zastawką mitralną (MVR) – 2,5-3,5
• Pacjent z wszczepioną mechaniczną zastawką aortalną (AVR) – 2,0-3,0
• Pacjent z wszczepioną zastawką biologiczną – 2,0-3,0 przez 3-6 miesięcy
• Pacjent po plastyce zastawki mitralnej i/lub aortalnej i/lub trójdzielnej – 2,0-3,0 przez 3-6 miesięcy
• Pacjent z wszczepioną mechaniczną zastawką mitralną i aortalną (MVR+ AVR) – 3,5-4,5
• Pacjent po zamknięciu otworu w przegrodzie międzyprzedsionkowej (ASD) lub międzykomorowej (VSD) – 2,0-3,0 przez 3 miesiące
• Pacjenci po wszczepieniu protezy aorty – 2,0-3,0 przez 3-6 miesięcy
• Pacjenci po operacji met. Bentalla – 2,0-3,0
• Utrwalone migotanie przedsionków – do decyzji lekarza w zależności od wieku i chorób współistniejących 2,0-2,5

W celu ułatwienia ustalania dawek tych leków po operacji otrzymałeś książeczkę, którą musisz pokazać swojemu lekarzowi rodzinnemu i w której w dalszym ciągu powinieneś odnotowywać dawki leku oraz wartości INR.

Po operacji pomostowania tętnic wieńcowych (CABG, OPCAB) powinieneś przyjmować preparat kwasu acetylosalicylowego. Będziesz musiał go przyjmować przewlekle. Najkorzystniejsze są dojelitowe preparaty kwasu acetylosalicylowego, niedrażniące błony śluzowej żołądka. W przypadku gdy jesteś uczulony na aspirynę powinieneś zamiast niej stosować tiklopidyn.

Palenie tytoniu zmniejsza ilość przenoszonego przez krew tlenu. Podczas palenia papierosa wzrasta częstość pracy serca, rośnie ciśnienie tętnicze oraz dochodzi do skurczu obwodowych naczyń krwionośnych. Wszystko to powoduje zmniejszenie ilości dostarczanego do serca tlenu. Poza tym przewlekły nikotynizm zaburza wzajemne relacje pomiędzy ochronną (HDL) a miażdżycorodną frakcją cholesterolu (LDL) na korzyść tej ostatniej. Wszystko to razem przyspiesza proces rozwoju miażdżycy. Rzucając palenie po operacji zaoszczędzisz pieniądze które wystarczą Ci z pewnością na zakup dość drogich leków przeciwcholesterolowych (statyn) – tak więc zyskasz podwójnie!

Kontrolna wizyta pooperacyjna

Miesiąc po wypisie z Kliniki Kardiochirurgii możesz zgłosić się do Poradni na kontrolną wizytę. (jeśli Twój lekarz prowadzący nie zaleci inaczej).